Η εικόνα του ελληνικού, ασφυκτικά γεμάτου τραπεζιού, με τα λογής λογής εδέσματα και την απύθμενη κρασοκανάτα, έχει περάσει ανεπιστρεπτί για τα εστιατόρια και τις ταβέρνες. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι εστιάτορες που δραστηριοποιούνται στους τουριστικούς προορισμούς της χώρας, αφού διαπιστώνουν ιδίοις όμμασι το πρότυπο του καλοφαγά Έλληνα τουρίστα να “σβήνει” μέρα με τη μέρα από τον χάρτη τουλάχιστον της καλοκαιρινής περιόδου που διανύουμε.
“Λίγο η οικονομική κρίση, λίγο η ακρίβεια, τα δάνεια κι οι κάρτες που πνίγουν τον Έλληνα, πώς περιμένουμε να βάλει μπουκιά στο στόμα του;” λένε οι ιδιοκτήτες των εστιατορίων, που βλέπουν τον τζίρο των καταστημάτων τους να κάνει βουτιά. Οι περισσότεροι μιλούν για πτώση στα έσοδά τους που πλησιάζει το 40%. Δεν είναι λίγοι εκείνοι μάλιστα που φοβούνται από τώρα τον “μαύρο” Σεπτέμβρη, οπότε προεξοφλούν πως πολλές επιχειρήσεις θα βάλουν λουκέτο.
“Οι Έλληνες τουρίστες που επισκέπτονται τα νησιά μας μοιάζουν 'μουδιασμένοι'” λέει ο κύριος Γιάννης Κουζούπης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εστιατόρων Κυκλάδων και ιδιοκτήτης εστιατορίου στη Σύρο. “Έρχονται για λίγες ημέρες, ψωνίζουν λιγότερο, τρώνε ακόμα πιο λίγο. Και το λέω αυτό γιατί, ως εστιάτορα, με παραξενεύει ακόμα το γεγονός ότι οι ημεδαποί επισκέπτες έχουν περιορίσει τα γεύματά τους στο ελάχιστο -στο ένα δηλαδή!” συμπληρώνει. Η Σύρος, η Ίος, η Πάρος και η Νάξος είναι μερικά μόνο από τα νησιά που “ανεβαίνουν” το δικό τους Γολγοθά φέτος το καλοκαίρι. “Η πλειονότητα των Ελλήνων που επιλέγουν να επισκεφτούν τα νησιά μας, είναι δημόσιοι υπάλληλοι που 'κέρδισαν' ένα χρυσό κουπόνι πακέτου διακοπών” εκτιμά ο κύριος Κουζούπης, “δεν έχουν δηλαδή, ούτε τη διάθεση, ούτε την άνεση να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα από αυτά που έχουν υπολογίσει από πριν ότι μπορούν να διαθέσουν για τις διακοπές τους”. Η κατάσταση φαίνεται πως δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο για τις επιχειρήσεις εστίασης, αφού το κατά κεφαλήν γεύμα στα εστιατόρια των νησιών αυτών που ήταν κατά μέσο όρο μέχρι πέρσι 18 ευρώ, “φέτος ο είναι μόλις 12 ευρώ, δεδομένου ότι έχουμε 'παγώσει' τις τιμές μας ήδη από το περασμένο καλοκαίρι”.
Την τακτική του... λακωνίζειν ακολουθούν και στους τουριστικούς προορισμούς των Δωδεκανήσων και της Κρήτης οι Έλληνες τουρίστες, κατά τα λεγόμενα των κατά τόπους επιχειρηματιών. Στη Ρόδο, εκτός του ότι η τουριστική κίνηση εμφανίζεται μειωμένη κατά 15%, οι επιχειρήσεις εστίασης “χαροπαλεύουν” με την πτώση των 40% που εκτιμάται πως έχει συντελεστεί έως σήμερα, έχοντας αντιμετωπίσει από το περσινό καλοκαίρι ήδη το φαινόμενο της “αναδουλειάς” με τη μείωση των εσόδων που έφτασε το 30%. “Οι Έλληνες που έρχονται στη Ρόδο είναι πραγματικά πολύ συγκρατημένοι σε όλα τους. Στις βόλτες, τους καφέδες, τα ψώνια και στο φαγητό, φυσικά” λέει ο κύριος Κώστας Σαρρής, Πρόεδρος του σωματείου εστιατόρων Ρόδου και ιδιοκτήτης εστιατορίου. “Κάποτε, μόλις καθόταν μια παρέα Ελλήνων στην ταβέρνα, ξέραμε από πριν ότι θα παραγγείλουν δύο σαλάτες, δύο μερίδες πατάτες, δυο κιλά κρέας και πολλές μπύρες. Μόλις χθες σέρβιρα σ' ένα νεαρό ζευγάρι μία μερίδα μουσακά για τον καθένα κι ένα μπουκάλι νερό”. Η κατά κεφαλήν δαπάνη για το φαγητό έχει πέσει φέτος στα 12 ευρώ το άτομο κατά μέσο όρο στο νησί της Ρόδου, όταν πέρσι και πρόπερσι κυμαινόταν μεταξύ 15 και 22 ευρώ.
Στην Κρήτη, και πιο συγκεκριμένα στον Άγιο Νικόλαο -έναν από τους αγαπημένους προορισμούς για οικογένειες με παιδιά- η τουριστική κίνηση έχει μειωθεί εξίσου σημαντικά. “Όταν μια ελληνική οικογένεια ξοδεύει 500 ευρώ για να φτάσει ως εδώ, πώς περιμένουμε μετά να 'ενισχυθεί' η τοπική κοινωνία από τον τουρισμό;” αναρωτιέται ο κύριος Κωστής Θεοδωράκης, Πρόεδρος του σωματείου εστιατόρων του νομού και ιδιοκτήτης εστιατορίου. “Η κρίση που έχει 'χτυπήσει' την τσέπη του Έλληνα, είναι εμφανής στον τρόπο που εκείνος 'βλέπει' πλέον τις λίγες ημέρες που έχει στη διάθεσή του για διακοπές. Αδιαμφισβήτητα, έχει αλλάξει η νοοτροπία του”. Τα περισσότερα καταστήματα εστίασης και διασκέδασης σημειώνουν πτώση στον τζίρο τους έως τώρα, της τάξεως του 45%, κατά τον ίδιο. “Οι Έλληνες επισκέπτες δεν επιλέγουν πλέον ένα εστιατόριο στο οποίο ξέρουν ότι θα ευχαριστηθούν το φαγητό που θα τους σερβιριστεί, αλλά προτιμούν τα μεζεδοπωλεία, τα κατεξοχήν φθηνά μαγαζιά και τα πιο λιτά” καταλήγει ο κύριος Θεοδωράκης.
Ταξιδιωτικές οδηγίες για την Ελλάδα στο ίντερνετ
Το πλουσιοπάροχο πρωινό της κυρά-Μαρίνας και η εξυπηρετικότητα του καλοσυνάτου κυρ Βασίλη στα διαφημιστικά σποτ και τις αφίσες που γεμίζουν τους δρόμους της πρωτεύουσας, αναμφίβολα αναδεικνύουν το καλό και φιλόξενο πρόσωπο της χώρας μας απέναντι στους αλλοδαπούς επισκέπτες της. Ας μην ξεχνάμε όμως και το κακό... Δεν είναι ούτε ένα, ούτε δύο αλλά δεκάδες τα επικριτικά σχόλια που αναρτώνται σε ιστοσελίδες του διαδικτύου από τουρίστες, οι οποίοι επισκέφτηκαν προσφάτως ή και παλαιότερα δημοφιλείς προορισμούς της, νησιωτικής κυρίως, επικράτειας. Οι “εφιάλτες” όσων αλλοεθνών βίωσαν την ελληνική εμπειρία μετατρέπονται ούτε λίγο ούτε πολύ σε ηλεκτρονικές συμβουλές με αποδέκτες τους ομοεθνείς τους που σχεδιάζουν εντός των ημερών να επισκεφτούν την πατρίδα μας.
Ήδη από τη στιγμή της άφιξής τους στα αεροδρόμια και τα λιμάνια φαίνεται πως ξεκινά ο “εφιάλτης” των τουριστών, κι αυτό γιατί οι συμβουλευτικές αναρτήσεις στην ιστοσελίδα virtual tourist με θέμα τις μετακινήσεις στις πόλεις και τα νησιά ξεπερνούν σε αριθμό ακόμα κι εκείνες που μιλούν για τα κρυστάλλινα νερά του Αιγαίου και του Ιονίου. Τα ταξί μοιάζουν να είναι ο φόβος κι ο τρόμος κάθε νεοαφιχθέντος επισκέπτη, αν κρίνει κανείς από τα λεγόμενα του Carlos από τη Βρετανία , “Άμα πάρετε ταξί καλύτερα να περιμένετε ένα που να έχει γυναίκα οδηγό. Οι άντρες είναι όλοι θυμωμένοι και επισφαλείς στις συναλλαγές τους”. “Μη δώσεις περισσότερα από 10 ευρώ για τη διαδρομή Πειραιά – Σύνταγμα, εγώ έδωσα 30 και μου είπαν πως πιάστηκα κορόιδο” συμβουλεύει κάποιος Ισπανός τουρίστας που υπογράφει με ψευδώνυμο, και ο Nick από τις Ηνωμένες Πολιτείες, προσθέτει “Μην κάνεις παζάρια για την αξία της διαδρομής. Ό,τι γράφει το ταξίμετρο οφείλεις να καταβάλεις, αν φυσικά λειτουργεί σωστά”.
Στις “ταξιδιωτικές οδηγίες” δε θα μπορούσε να μην “αποδοκιμάζεται” και η κατάσταση των ελληνικών δρόμων σε συνδυασμό με τον τρόπο οδήγησης των Ελλήνων, ο οποίος είναι τρομακτικός κατά τη Madelen από τη Σουηδία αφού όπως γράφει με περιπαικτική διάθεση: “οι Έλληνες οδηγούν σαν κλέφτες!”.
Ιδιαίτερη προσοχή συνιστούν οι “παλαιοί” τουρίστες στις τιμές και τα δολώματα που χρησιμοποιούν οι επιχειρηματίες στη χώρα μας για ν' αλιεύσουν πελατεία. “Μας έφεραν ένα πιάτο τζατζίκι” περιγράφει κάποιος Ισπανός τουρίστας, “που δεν είχαμε παραγγείλει, νομίζοντας ότι μας το προσφέρουν. Ύστερα διαπιστώσαμε στο λογαριασμό πως μάς το είχαν χρεώσει και μάλιστα 10 ευρώ”. Τα μάτια τους δεκατέσσερα συμβουλεύουν τους “νέους” τουρίστες να έχουν και για τις τιμές ειδών δώρου που διατίθενται σε παραδοσιακά καταστήματα των ελληνικών νησιών. “Στη Σαντορίνη οι τιμές των τουριστικών προϊόντων ξεπερνούν κι αυτές του ιστορικού κέντρου της Αθήνας” επισημαίνει ο Owen από την Ουαλία. “Να προσέχετε όμως εκτός από τις τιμές και κάθε βήμα σας” αναφέρει η Natalie από τη Βρετανία, “κυρίως τα σκαλιά που εμφανίζονται από το πουθενά στα δρομάκια της Θήρας, ενώ τη νύχτα... προσοχή στα περιττώματα των γαϊδουριών!”.
Αυξημένη βαρύτητα, τόσο στις ιστοσελίδες ελεύθερης δημοσίευσης ταξιδιωτικών εμπειριών όσο και στην ταξιδιωτικού ενδιαφέροντος ιστοσελίδα “athensinfoguide” ενός φιλέλληνα Βέλγου, του Jan, δίνεται στην εγκληματικότητα που εμφανίζεται τα τελευταία χρόνια αυξημένη στη χώρα μας. “Μη βάζετε το πορτοφόλι σας στην πίσω τσέπη του παντελονιού σας όταν κυκλοφορείτε σε δρόμους με συνωστισμό” συμβουλεύει ο Jan. Εκτός από την περιοχή της Ομόνοιας μιλώντας για την Αθήνα, ο ίδιος συνιστά να αποφεύγονται και οι βόλτες στο Ζάππειο, όταν βραδιάζει. “Κάποιοι λαθρομετανάστες περιφέρονται εκεί τις νύχτες και ζητούν να 'σου δανειστούν' ό,τι μπορούν” σημειώνει ο ίδιος.
Από τις παρατηρήσεις των τουριστών που έχουν επισκεφτεί τουλάχιστον μία φορά την Ελλάδα δε θα μπορούσαν να λείπουν κι εκείνες που αφορούν σε συνήθειες των γηγενών, οι οποίες στα δικά τους μάτια φαίνονται εξωφρενικές. “Ο οδηγός του επαρχιακού λεωφορείου στην Κέρκυρα κάπνιζε κατά τη διάρκεια της διαδρομής από το λιμάνι στο ξενοδοχείο” λέει η Denis από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και ο Charles από τη Βρετανία σημειώνει με δυσαρέσκεια πως “Ελλείψει σήμανσης, ρωτήσαμε μερικούς περαστικούς πώς να πάμε στην παραλία, κοντά στο λιμάνι της Σερίφου, και κανένας δεν μπορούσε να μας απαντήσει στη γλώσσα μας!”. “Η Ελλάδα είναι όμορφη χώρα με φιλόξενους ανθρώπους” γράφει ο Jean από τη Γαλλία, “αρκεί να πας και δεύτερη φορά!”.
Η γκρίνια των τουριστών για τις υπηρεσίες που παρέχονται στη χώρα μας δεν περιορίζονται στα όρια του διαδικτύου. Δεν είναι λίγες οι φορές που εξοργισμένοι, όπως μας λέει ο δικηγόρος Ανδρέας Αναγνωστάκης, ορισμένοι από αυτούς έχουν επισκεφτεί το γραφείο του για να “καταγγείλουν”, εκτός από περιπτώσεις αισχροκέρδειας, τυχαία και κυρίως ευτράπελα συμβάντα.
Μήνυση κατά των υπευθύνων μεγάλου ξενοδοχείου θέλησε να υποβάλει πριν μερικά χρόνια μια κυρία από τη Νέα Υόρκη, που είχε επισκεφτεί την Αθήνα για λίγες ημέρες. “Επέμενε πεισματικά πως η διεύθυνση του ξενοδοχείου ευθυνόταν για το ότι... σκόνταψε στο δεύτερο σκαλοπάτι του λόμπι, επειδή δεν υπήρχε ειδική σήμανση για την ύπαρξη δύο σκαλοπατιών” θυμάται ο κύριος Αναγνωστάκης.
Δυο νεαρές αλλοδαπές κοπέλες θεώρησαν πως χρειάζονταν νομική στήριξη, όταν ένα περιπολικό στην Ολυμπία τούς κόρναρε, παρόλο που οι ίδιες παρεμπόδιζαν τη θέση στάθμευσής του. Στο δικηγόρο είπαν πως κάλεσαν αμέσως το 100 να συλλάβει... τους αστυνομικούς που τις τρόμαξε με το κλάξον, αλλά δε τους δόθηκε σημασία από τη μεριά των αρχών.
Για προσβολή της δημοσίας αιδούς θέλησε να μηνύσει μια Αμερικάνα το ελληνικό κράτος, εξαιτίας της... γύμνιας των ελληνικών αγαλμάτων στο Μουσείο. “Υποστήριξε, ερχόμενη στο γραφείο μου, πως προσβάλλεται ως άνθρωπος” λέει ο κ. Αναγνωστάκης, “και πως έπρεπε οι κούροι να φορούν χιτώνες σαν τους ρωμαϊκούς για να καλύπτονται τουλάχιστον τα απόκρυφα σημεία τους”!
