Ο οικολογικός «σερίφης» του Υμηττού

Λουκάς Παπαϊωάννου

εθελοντής δασοφύλακας

Κάθε πρωί ανηφορίζει στους πρόποδες του Υμηττού συντροφιά με τα τρία σκυλιά του και απολαμβάνει τη βόλτα στη λιακάδα κοιτάζοντας την καταπράσινη πλαγιά του βουνού. Το βράδυ, γύρω στις 9, ο κ. Λουκάς Παπαϊωάννου γίνεται ο οικολογικός «σερίφης» του Υμηττού. Με τον ασύρματο στο χέρι και τα κιάλια να κρέμονται στο στήθος του, οδηγεί το παλιό του τζιπ, πάνω στο οποίο φέγγει ένας κόκκινος φάρος, στα μονοπάτια του βουνού. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάει στη φύλαξη του Υμηττού από τις πυρκαγιές και τους εμπρηστές, κάνοντας δίωρες περιπολίες.

Πώς φυλάτε, εσείς και τα μέλη του Συλλόγου σας, τον Υμηττό;
Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που αρχίσαμε τις περιπολίες στην πλευρά του Υμηττού που βλέπει προς την Άνω Γλυφάδα. Είναι σωτήριο να βρίσκεται κάποιος εκεί, να «κυκλοφορεί» κατά τη διάρκεια της βάρδιάς του στα μονοπάτια και να παρατηρεί τυχόν ύποπτες κινήσεις. Σε περίπτωση πυρκαγιάς θα ειδοποιήσει αμέσως την Πυροσβεστική, ώστε να αποφευχθούν τα χειρότερα. Εκτός από περιπολίες, «καθαρίζουμε» την πλαγιά από τα επικίνδυνα υλικά που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά. Έχουμε περισυλλέξει φιάλες προπανίου, εύφλεκτα υλικά οξυγονοκόλλησης, μπουκαλάκια νέφτι κρυμμένα σε θάμνους, που σε περίπτωση πυρκαγιάς θα δυσχέραιναν την κατάσταση.

Τι είναι αυτό που σας εκπλήσσει στον Υμηττό ακόμη και σήμερα;
Το ότι υπάρχουν ακόμη παρθένες εκτάσεις δάσους! Δένδρα ποικίλων ειδών, καταπράσινοι θάμνοι και πυκνά, υγιή πεύκα, που δεν έχουν υποστεί την παραμικρή παρέμβαση. Από την άλλη πλευρά, λυπάμαι όταν αντικρίζω στο ρέμα και στα πλαϊνά των μονοπατιών τα υπολείμματα της ανθρώπινης ασυνειδησίας. Μπάζα, απορρίμματα και ψόφια ζώα σωρεύονται εδώ κι εκεί και μολύνουν το περιβάλλον. Σε περίπτωση πυρκαγιάς, σίγουρα θα «βοηθήσουν» την επέκτασή της ενώ σε περίπτωση ισχυρής νεροποντής, θα επιτρέψουν στο χείμαρρο να πνίξει τις περιοχές που γειτνιάζουν, όπως και τα δώματα που αυθαίρετα έχουν «φυτρώσει» στο βουνό.

Πώς συμβάλλετε στην προστασία των αδέσποτων ζώων;
Παρόλο που δεν λαμβάνουμε επιδοτήσεις από κανέναν φορέα, μεριμνούμε για μεγάλο αριθμό αδέσποτων ζώων της περιοχή μας. Μερικά τα βρίσκουμε σε τόσο κακή κατάσταση που μόνο αν χειρουργηθούν επιβιώνουν. Κάνουμε εμβόλια, στειρώσεις, προσφέρουμε καθημερινή σίτιση και φροντίζουμε να υιοθετηθούν από ζωόφιλες οικογένειες. Πριν λίγο καιρό «χρεωθήκαμε» 3000 ευρώ για να τα εμβολιάσουμε, χρήματα που προμηθευτήκαμε από τις συνδρομές του Συλλόγου μας και από δωρεές.

Τι είναι αυτό που σας κάνει να ασχολείστε με όλα αυτά που κάποιοι θεωρούν «γραφικά»;
Η αγάπη για τη Φύση, για τα ανυπεράσπιστα αδέσποτα και η έγνοια για τον άπορο συνάνθρωπο. Ελπίζω ότι σύντομα οι αρμόδιοι φορείς θα ευαισθητοποιηθούν και θα βοηθήσουν να κάνουμε καλύτερα και πιο αποτελεσματικά αυτό που αυτόβουλα ξεκινήσαμε.


Η ζωή μου

Γεννήθηκα στο Χρισσό Φωκίδας το 1941, όμως ήρθα δύο ετών στην Αθήνα, όπου μεγάλωσα, σπούδασα και έχτισα τη ζωή μου.

Το 1971, ενώ σπούδαζα μαθηματικός στο πανεπιστήμιο Αθηνών, έδωσα εξετάσεις στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας κι με προσέλαβαν ως εκφωνητή ραδιοφωνικών εκπομπών. Έκανα μεταδόσεις αγώνων μπάσκετ από το 1973 στο ραδιόφωνο και το 1986 συνέχισα στην τηλεόραση έως και το 2001. Ήμουν παίκτης σε ομάδες μπάσκετ, απ’ το 1959 έως το 1969 αγωνιζόμουν στην ομάδα του Πανιωνίου, γι αυτό και ασχολήθηκα με την αθλητική δημοσιογραφία.

Η σύζυγός μου, Μαρία Ζωή, μου εμφύσησε το πάθος για τη Φύση και τα ζώα, όταν την πρωτογνώρισα στα στούντιο του ραδιοφώνου. Μάλιστα για να την ευχαριστήσω της είχα δωρίσει ένα σκυλάκι που εκείνη το ονόμασε «Αμόρ».

Όταν ήμουν 8 χρονών, ένας αδέσποτος σκύλος με είχε κυνηγήσει σε μια αλάνα κι από τον φόβο μου ύστερα δεν πλησίαζα τα ζώα για πολλά χρόνια, ή άλλαζα πεζοδρόμιο άμα τύχαινε να συναντήσω κάποιο. Τώρα, χάρη στη γυναίκα μου, τα φροντίζω και νοιάζομαι πολύ γι αυτά κι εν γένει για το περιβάλλον.

Μαρία Κ.

φωτό: Χρήστος Κισατζεκιάν

Ελεύθερος Τύπος

22/08/2007

«Διαψεύστηκαν οι εκτιμήσεις μας για την Πάρνηθα»

Παναγιώτης Λατσούδης
δασολόγος

Τα καλοκαίρια της παιδικής του ηλικίας στην Οίτη φαίνεται πως «καθόρισαν» τη μετέπειτα επαγγελματική του πορεία. Περπατούσε ατέλειωτες ώρες στα μονοπάτια του δρυμού, εξερευνούσε κάθε πτυχή του, αναζητούσε τους λόγους που η Φύση τον μάγευε τόσο βαθιά. Ο Παναγιώτης Λατσούδης έκανε το πάθος του επάγγελμα. Είναι δασολόγος, υπεύθυνος του Προγράμματος για την Πάρνηθα στη WWF, συνεργάτης της Ορνιθολογικής Εταιρίας και παραμένει αμετανόητος φυσιολάτρης.

Τι ήταν το ελατόδασος της Πάρνηθας για εσάς και τι συναισθήματα σας προκάλεσε ο μερικός χαμός του;
Ήταν ένα μέρος αγαπημένο σε μένα, περπατούσα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, μια διαδρομή διάρκειας 5-6 ωρών. Όταν έπιασε φωτιά στα Δερβενάκια, εμείς οι «εργάτες» του εθνικού δρυμού δεν δείξαμε την παραμικρή ανησυχία διότι ξέραμε ότι η Πάρνηθα προστατεύεται καλά. Το πρωινό που η φωτιά έφτασε στην Πάρνηθα, ήμασταν εκεί και σχεδιάζαμε τις καινούριες ταμπέλες του δρυμού, σίγουροι ότι η φωτιά δεν θα απειλήσει το ελατόδασος. Δεν το χωράει το μυαλό μου ότι οι εκτιμήσεις μας διαψευσθήκαν. Ότι δεν προλάβαμε να σώσουμε αυτό το θαυμάσιο από την αρχαιότητα δάσος, παρά μόνο ένα μικρό μέρος του.

Ποιος «ευθύνεται» για το περιβάλλον;
Το περιβάλλον επαφίεται στον «πατριωτισμό» του καθενός από εμάς ξεχωριστά. Τα δάση δεν έχουν μέλλον αν εμείς δε νοιαζόμαστε γι αυτά. Πρέπει κάποιος να ζήσει το δάσος, να το νιώσει δικό του κομμάτι ώστε να είναι αυτός που θα αποτρέψει τις αυθαιρεσίες εις βάρος του, να είναι αυτός που δεν θα πετάξει εκεί τα σκουπίδια του ή δεν θα δικαιολογήσει την όποια κακομεταχείριση του.

Οι νέοι έχουν οικολογικές ευαισθησίες;
Νομίζω ότι η νέα γενιά θα προσπαθήσει περισσότερο για το περιβάλλον. Διακρίνω μια τάση θετικότερης αντιμετώπισης και πιο ανεπτυγμένη οικολογική συνείδηση, σε σχέση με τους γηραιότερους. Είμαι αισιόδοξος για το μέλλον της ελληνικής Φύσης.

Τι προτείνει η WWF για την Πάρνηθα;
Ο αφανισμός του ελατόδασους είναι πρωτοφανής για τα ελληνικά δεδομένα. Δεν υπάρχει καν βιβλιογραφία που να περιγράφει την αναγέννηση ενός ελατόδασους ύστερα από πύρινη καταστροφή. Πιστεύουμε ότι η Φύση με τον καιρό θα επανέλθει, αλλά θα χρειαστούν αιώνες. Χρειάζεται λοιπόν τη βοήθειά μας. Έχουμε προτείνει τη λύση της αναδάσωσης που σε συνδυασμό με τη φυσική αναγέννηση θα επιταχύνει τη διαδικασία αποκατάστασης. Είναι όμως σημαντικό να φυτέψουμε καινούρια έλατα μόνο από την Πάρνηθα, ώστε να μη «μολυνθεί» ο δρυμός από δένδρα άλλων περιοχών. Υποβάλλουμε τις προτάσεις μας στους ενδιαφερόμενους φορείς με την ελπίδα ότι θα γίνει διάλογος, ίσως τους πιέσουμε κιόλας, για να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

Η ζωή μου
Γεννήθηκα στην Αυστραλία από Έλληνες μετανάστες, ήρθα όμως από πολύ μικρός στην Ελλάδα και μεγάλωσα εδώ. Γαλουχήθηκα από τη Φύση, το ενδιαφέρον μου γι αυτήν έπαιρνε όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις μέσα μου με το πέρας του χρόνου. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να ασχολείται με κάτι ξέχωρο από αυτήν.

Σπούδασα Δασολογία και Φυσικό Περιβάλλον στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και στη συνέχεια παιδαγωγικά. Είμαι εκπαιδευτικός, συνεργάζομαι με την Ορνιθολογική Εταιρία εδώ και 22 χρόνια, και από τον Γενάρη του 2007 ανέλαβα το Πρόγραμμα της WWF για την Πάρνηθα.

Όταν ήμουν μικρός, σε μια από τις καθημερινές μου περιπλανήσεις στο δάσος της Οίτης, έσπασα άθελά μου δυο χελιδονοφωλιές. Κάποια χρόνια αργότερα -ίσως από τύψεις - βρέθηκα να διοργανώνω μια εκδήλωση δικής μου έμπνευσης «Τα χελιδονίσματα». Ο κόσμος που συμμετάσχει στην εκδήλωση έρχεται για να κατασκευάσει χελιδονοφωλιές, τις οποίες ύστερα τοποθετεί στα σπίτια του ώστε να βρίσκουν στέγη οι φτερωτοί επισκέπτες. Οι εκδηλώσεις αυτές έχουν καθιερωθεί και διοργανώνονται ακόμη και σήμερα, χωρίς εμένα πια.

Μαρία Κ. - φωτό: Μάριος Λώλος

Ελεύθερος Τύπος

13/08/2007

Οκτώ χρόνια μετά το σεισμό, στη «φαβέλα» της Μεταμόρφωσης

Σε περίπου ένα μήνα συμπληρώνονται οκτώ χρόνια από το φονικό σεισμό που έπληξε την Αθήνα, το 1999. Για τους περισσότερους είναι απλώς μια δυσάρεστη ανάμνηση. Για 15 οικογένειες όμως εκείνος ο σεισμός εξακολουθεί να καθορίζει την καθημερινότητα τους. Κι αυτό γιατί συνεχίζουν να ζουν στους καταυλισμούς σεισμοπαθών. Ο ΕΤ βρέθηκε στον καταυλισμό της Μεταμόρφωσης που θυμίζει βραζιλιάνικη «φαβέλα» (οι τενεκεδουπόλεις των φτωχών).

«Το 2004, θα βλέπετε από τη βεράντα του διαμερίσματός σας τον καταυλισμό και θα χαμογελάτε που η ταλαιπωρία σας τελείωσε» είχαν υποσχεθεί οι αρμόδιοι στην κυρία Κατερίνα, 62 ετών, η οποία έμενε στην οχταόροφη πολυκατοικία της οδού Καποδιστρίου, που έπεσε σαν χάρτινος πύργος. «Ήρθα εδώ δύο μήνες μετά τον σεισμό, κι ακόμη, ύστερα από τόσες υποσχέσεις και τις τόσες ελπίδες που μας έδωσαν, είμαι εδώ, μαζί με τον άρρωστο σύζυγό μου. “Το πολύ σε δύο χρόνια θα έχετε μπει στα καινούρια σας σπίτια” ήταν η πρώτη υπόσχεση της Πολιτείας. Τα δύο χρόνια, έγιναν τρία, τέσσερα και κοντεύουν οκτώ. Δεν είναι μόνο οι άσχημες συνθήκες διαβίωσης που μας καταβάλλουν, αλλά και αυτή η απόρριψη που νιώθουμε ως πολίτες. Η ζέστη είναι αφόρητη το καλοκαίρι και η μόνη μας παρηγοριά, την οποία πληρώνουμε ακριβά στο τέλος, είναι το κλιματιστικό. Το χειμώνα ζεσταινόμαστε με αερόθερμα και φορητά σώματα ηλεκτρικών καλοριφέρ. Τι να πω…».

Στον αριθμό 85, λίγα «σπίτια» πιο πέρα απ’ της κυρίας Κατερίνας έμενε ένας ηλικιωμένος που πέθανε πριν από 2 μήνες «από την ζέστη που τον έπνιγε» λέει η ίδια. «Ενοχλώ το δήμο κάθε τρεις και λίγο και τους παρακαλώ να μου πουν πότε θα μπούμε στα καινούρια μας σπίτια. Η τελευταία απάντηση που πήρα ήταν “μέχρι τα Χριστούγεννα”. Δεν το πιστεύω, αλλά ελπίζω, τουλάχιστον αυτή τη φορά να συμβεί. Τι άλλο μπορώ να κάνω;».

Τα λυόμενα σπίτια που στεγάζουν τους σεισμοπαθείς είναι μόλις 23 τετραγωνικά το καθένα. Ευτυχώς, έχουν ηλεκτρικό ρεύμα και δωρεάν παροχή πόσιμου νερού. Σταθερό τηλέφωνο διαθέτουν τα μισά από αυτά. Οι κατσαρίδες και τα ποντίκια είναι καθημερινό φαινόμενο, ενώ η γειτονιά τελευταία έγινε και στέκι τοξικομανών, που μαζεύονται στον καταυλισμό σχεδόν κάθε βράδυ.

Λίγα «σπίτια» πιο πέρα, συναντούμε μια εξαμελή οικογένεια που διαμένει στον καταυλισμό εδώ και σχεδόν 8 χρόνια. Έξι άνθρωποι, οι δύο γονείς και τα τέσσερα παιδιά τους, βολεύονται σε ένα κοντέινερ μικρότερο των 25 τετραγωνικών. Δύο «δωμάτια» όλα κι όλα, στα οποία δεν μπορεί εύκολα να διακρίνει κανείς τα όρια του χώρου της «κουζίνας» από αυτά του «υπνοδωματίου» και του «σαλονιού». Ρούχα, σκεπάσματα και πετσέτες, όλα ένα κουβάρι στη μία γωνιά. Στην άλλη, βιβλία, παιχνίδια, μαγειρικά σκεύη και κονσέρβες. Το κρεβάτι γίνεται καθιστικό ή και καρέκλα, δίπλα στο τραπέζι της κουζίνας. Στο μπάνιο τα σαπούνια και τα σαμπουάν στο πάτωμα, δίπλα στις κατσαρίδες. Η κυρία Δήμητρα, 33 ετών, δεν λέει ποτέ στα παιδιά της ότι θα πάνε σε καινούριο σπίτι για να μην τα απογοητεύει κάθε φορά που οι ελπίδες διαψεύδονται. Τα 238 ευρώ, ως επίδομα πολύτεκνης κάθε δίμηνο, δεν βοηθούν και πολύ τον προϋπολογισμό της οικογένειας. Η μητέρα είναι άνεργη και ο σύζυγός της είναι εργάτης σε βιοτεχνία. Τα μεροκάματα τη μια μέρα φτάνουν στο σπίτι, την άλλη όχι. Οι συνθήκες διαβίωσης, όπως μας είπε κι η κ.Κατερίνα, αγγίζουν τα όρια της αθλιότητας. Πρόσφατα, το μικρότερο παιδί της οικογένειας έπαθε μόλυνση από τις κατσαρίδες που περπατούσαν επάνω του τη νύχτα.
Απολύμανση γίνεται στην περιοχή του καταυλισμού, σύμφωνα με τις καταγγελίες των σεισμοπαθών, μόνο όποτε οι αρμόδιοι το θυμούνται. Τα ξερά χόρτα που φυτρώνουν γύρω από τον καταυλισμό είχαν προκαλέσει φωτιά πέρσι και αναγκάστηκαν να τα καθαρίσουν οι ίδιοι.

Η κυρία Δήμητρα αλλά και άλλοι κάτοικοι του καταυλισμού υποφέρουν από κατάθλιψη εξαιτίας της όλης κατάστασης, αλλά – κυρίως – λόγω της έλλειψης ελπίδας…

~ ~ ~

Πέρα από τις 15 οικογένειες των σεισμοπαθών που ζουν στον καταυλισμό της Μεταμόρφωσης, στον ίδιο χώρο «καταφύγιο» έχουν βρει και πολλοί Πακιστανοί, Ιρανοί κι άλλοι οικονομικοί μετανάστες. Τα κοντέινερ υπενοικιάστηκαν από οικογένειες σεισμοπαθών, οι οποίες επέστρεψαν στα σπίτια τους αλλά σε αρκετές περιπτώσεις, «ξέχασαν» να το δηλώσουν στις αρμόδιες αρχές. Έτσι, εξασφάλισαν ένα επιπλέον επιμοίσθιο, το οποίο πολύ δύσκολα θα … απαρνηθούν.

Ελεύθερος Τύπος

2/08/2007

Μαρία Κ. - φωτ'ο: Χρήστος Κισατζεκιάν