Ο δημόσιος διάλογος που έχει ανοίξει εδώ και καιρό με αφορμή το βιβλίο Ιστορίας της Στ’ δημοτικού, εξελίσσεται σε ζήτημα νεοελληνικού παραλογισμού! Ενώ το βιβλίο διδάσκεται κανονικά στα δημοτικά σχολεία της χώρας, οι επικριτές του μαινόμενοι συνεχίζουν να «κραυγάζουν» με κάθε τρόπο για την ακαταλληλότητά του!
Υποστηρίζουν πως το συγκεκριμένο σύγγραμμα αποκρύπτει θεμελιώδεις ιστορικές αλήθειες, παρασύρει ιδεολογικά τους μικρούς μαθητές και δεν τους καλλιεργεί εθνική συνείδηση. Γι αυτούς τους λόγους ζητούν από την κυβέρνηση να αποσύρει αυτό το «έγκλημα εσχάτης προδοσίας» από τα σχολεία.
Αυτό που ενοχλεί τους επικριτές του συγκεκριμένου βιβλίου Ιστορίας είναι το ότι «σπάει» τα δεσμά της παραδοσιακής εθνικής ιστορίας. Το έγκλημα του είναι ότι τολμά να αναιρέσει ορισμένους μύθους που έχουν επί χρόνια καλλιεργηθεί και αναθρέψει γενεές μαθητών. Δεν αποπνέει σε σχέση με τα προηγούμενα εγχειρίδια μεγαλοϊδεατικό σοβινισμό και δεν προβάλλει την «ανωτερότητα» της ελληνικής φυλής. Ως τώρα, η παραδοσιακή εθνική ιστορία απέκρυπτε κάθε αρνητική πτυχή του εθνικού παρελθόντος ώστε να εξιδανικεύεται η συλλογική αυτό-εικόνα. Οι μελανές της σελίδες ωραιοποιούνταν και οι πρωταγωνιστές των μαχών παρουσιάζονταν ως ήρωες της μυθολογίας!
Δεν επικαλούμαι καμιά ειδίκευση επί του θέματος που πραγματεύομαι, διδάχτηκα όμως την Ιστορία στο σχολείο και απέχω μόλις δύο έτη από την μαθησιακή νοοτροπία της. Πλέον ως ακαδημαϊκός πολίτης αναθεωρώ πολλές από τις στερεοτυπικές ιστορικές γνώσεις που αποκόμισα στα σχολικά θρανία. Κι είναι λυπηρό άτομα που τώρα οδεύουν προς την ενηλικίωση να έχουν την εντύπωση λόγω της «σχολικής Ιστορίας» πως η Ελλάδα είναι ο ομφαλός της γης! Να καυχιούνται για την ανωτερότητα της φυλής τους σε σχέση με τις υπόλοιπες, να εχθρεύονται έθνη, και να νομίζουν πως η χώρα μας ήταν ανέκαθεν μοναχά το θύμα των εκάστοτε πολεμικών συγκυριών.
Προσφάτως ανέτρεξα στο νέο βιβλίο Ιστορίας της κας Ρεπούση ( http://zeus.pi-schools.gr/dimotiko/history_st/math_1_23.pdf ), όντως όπως πολλοί λένε, υπάρχουν μικρές παραλείψεις και, κάποιες φράσεις της ιστορικής αφήγησης μοιάζουν να κρατούν ουδέτερη στάση. Όμως δεν παύει να είναι ένα καλογραμμένο βιβλίο και νηφάλιο, που πλησιάζει πολύ τους όρους της επιστημονικής ανάλυσης και γραφής και ταυτοχρόνως, απέχει απ’ την «παραδοσιακή ιστορία». Δεν εξωραΐζει την εικόνα του παρελθόντος, αλλά το προσεγγίζει χωρίς στερεότυπα και προκαταλήψεις. Εξάλλου, προσφέρει ποικιλία πληροφοριών μέσω των πηγών που φωτίζουν πολύπλευρα τα γεγονότα. Δεν επαναλαμβάνει τις μοναδικές προσωπογραφίες πχ του Κολοκοτρώνη και του Καραϊσκάκη, αλλά πληροφορεί τα παιδιά για την ύπαρξη και άλλων αγωνιστών που θυσιάστηκαν κι εκείνοι για την απελευθέρωση του τόπου. Η ενσωμάτωση τέτοιων «σιωπηλών πρωταγωνιστών» της ιστορικής αφήγησης αποτελεί αρετή για το βιβλίο, καθώς επιτρέπει στους μαθητές να ταυτιστούν με κάποιο πρόσωπο που έγκειται πιο κοντά στη δική τους εμπειρία. Τα στοιχεία που παρατίθενται για την κοινωνία, την καθημερινή ζωή, την οικονομία και τον πολιτισμό αποτυπώνουν την πολυπλοκότητα της ιστορικής πραγματικότητας η οποία δεν είναι μόνο μάχες, πολέμους και σφαγές.
Όσον αφορά σε εκείνους που διαμαρτύρονται για την αποσιώπηση διαφόρων γεγονότων, ας σημειωθεί πως δεν είναι δυνατόν να συσσωρευτεί τόσος όγκος λεπτομερειών σε ένα εγχειρίδιο 138 σελίδων το οποίο μάλιστα απευθύνεται σε μαθητές Στ’ δημοτικού. Ακόμη, κάποιοι άλλοι παραπονιούνται ότι οι αιματηρές εκδιώξεις και σφαγές που ο ελληνικός λαός υπέστη, παρουσιάζονται στο συγκεκριμένο εγχειρίδιο ως απλές δυσάρεστες παρεκτροπές από μέρους των εχθρών.
Σκεφτείτε το εξής: Στην Γ’ τάξη του δημοτικού τα παιδιά έρχονται για πρώτη φορά σε επαφή με την Ιστορία. Διδάσκονται την ελληνική μυθολογία, τον κυκλαδικό, μινωικό και μυκηναϊκό πολιτισμό. Στην Δ’ τάξη μαθαίνουν για τη γεωμετρική εποχή, την αρχαϊκή, την κλασική και την ελληνιστική. Πληροφορούνται για τους περσικούς πολέμους, για τον χρυσό αιώνα, τον πελοποννησιακό πόλεμο, το ρωμαϊκό κράτος και το ελληνικό αρχαίο θέατρο. Στην Ε’ τάξη μαθαίνουν για το Βυζάντιο, τα πιο καίρια ιστορικά γεγονότα, για την βυζαντινή κοινωνία, την οικονομία και τον πολιτισμό.
Πώς λοιπόν έχουν την απαίτηση στην Στ’ τάξη τα παιδιά να διδαχθούν όλα ανεξαιρέτως τα ιστορικά γεγονότα της ελληνικής Ιστορίας απ’ την Άλωση και μετά, όλες τις πολεμικές συρράξεις (αφορμές- αίτια- αποτελέσματα), όλες τις μάχες του απελευθερωτικού αγώνα και των παγκόσμιων πολέμων; Πώς μπορούμε να μιλήσουμε (με περισσή ωμότητα) για τις αιματοβαμμένες σελίδες της Ιστορίας σε εντεκάχρονα παιδιά, τις σφαγές και τους διωγμούς που φυσικά κανείς δεν αρνείται ότι έλαβαν χώρα; Η άποψη ότι η αφήγηση των δεινών που το έθνος μας υπέστη καλλιεργεί την εθνική συνείδηση, θεωρείται πλέον ξεπερασμένη και αναποτελεσματική. Γιατί στις ψυχές των παιδιών που ακόμη δεν έχουν αντικρίσει τις «κακοτοπιές» της ίδιας τους της κοινωνίας, η λεπτομερή αφήγηση χυδαίων εχθροπραξιών του παρελθόντος παίρνει μέσα τους γιγαντιαίες διαστάσεις, καλλιεργεί μίσος για τους αλλοεθνείς και με τον καιρό άκρατο εθνικισμό. Αλλά και πάλι, θα τολμούσε κανείς να καταγράψει στα σχολικά βιβλία Ιστορίας όχι μόνο την αλήθεια που εμείς ως Έλληνες επιθυμούμε να βλέπουμε, αλλά ολόκληρη την αλήθεια; Ίσως μας «βολεύει» να ξεχνάμε ότι οι Έλληνες, όταν παρέλαυναν ως κατακτητές τη Μ. Ασία, θανάτωσαν άμαχους πολίτες, βίασαν απροστάτευτες γυναίκες και λεηλάτησαν περιουσίες. Η μονόπλευρη εξιστόρηση των ιστορικών γεγονότων οδηγεί τον μαθητή και εν δυνάμει πολίτη μόνο προς την ημιμάθεια, την εύκολη ποδηγέτησή του και προς την υιοθέτηση εθνικιστικής συμπεριφοράς που δεν προσιδιάζει με την σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Είναι καιρός να απελευθερωθούν τα σχολικά βιβλία από τις παγιωμένες «ορθές» γνώσεις με τις οποίες γαλουχούν τους μαθητές, να ανακουφιστεί το εκπαιδευτικό σύστημα από τις χρόνιες ψευδαισθήσεις του. Η ιστορική εκπαίδευση στα σχολεία οφείλει να μεταδίδει δημοκρατικές αξίες στους νέους και το βιβλίο της Ιστορίας να προβληματίζει τον μαθητή, να τον παρακινεί να σκεφτεί και να ψάξει.
Περιεχόμενα Ιστορίας Γ’ δημοτικού σελ 51
http://zeus.pi-schools.gr/dimotiko/history_c/math_101_152.pdf
Περιεχόμενα Ιστορίας Δ’ δημοτικού σελ 44
http://zeus.pi-schools.gr/dimotiko/history_d/math_100_144.pdf
Περιεχόμενα Ιστορίας Ε’ δημοτικού σελ 42
http://zeus.pi-schools.gr/dimotiko/history_e/math_101_143.pdf
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
7 σχόλια:
Δεν μπορώ να πω πως κοίταξα το βιβλίο ενδελεχώς, αλλά σε γενικές γραμμές μου φάνηκε εξαιρετικά καλύτερο από τα "δικά μας' και κυρίως με μία απλή ιστορική γλώσσα χωρίς πάθη και μελλοδραματισμούς-που δεν πρέπει να έχουν έτσι και αλλιώς θέση στην Παιδεία-η Παιδεία δεν μπορεί να είναι προπαγάνδα κανενός...
Παρά το γεγονός ότι δεν έχω υπόψη μου το εν λόγω βιβλίο και επιπλέον αγνοώ τόσο την παιδαγωγική όσο και τη γνωστική πλευρά της λειτουργίας της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, θα ήθελα να κάνω δύο σχόλια.
Πρώτο: Η διδασκαλία της ιστορίας στο πλαίσιο της κρατικής εκπαίδευσης αποσκοπεί κατά κύριο λόγο στην προώθηση πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ως εκ τούτου, αν αξιολογήσουμε το βιβλίο υπό αυτό το πρίσμα, θα αντιληφθούμε πώς ικανοποιεί το "σκοπό" του.
Δεύτερο: Η άποψη μου είναι πως ένα βιβλίο ιστορίας, όχι κατ' ανάγκη του δημοτικού, θα ήταν δημοκρατικότερο, αν, αντί να "προσπερνά" με ευκολία κάποιες ιστορικές στιγμές, επέλεγε να παρουσιάσει διαφορετικές προσεγγίσεις επί του ίδιου θέματος.
Κλέίνοντας. λοιπόν, θα ήθελα να διαφωνήσω, για πολλοστή φορά, με τη συντάκτρια του αρχικού κειμένου επισημαίνοντας πως είναι "παγίδα" να χαρακτηρίζει κανείς τα παλιά βιβλία σοβινιστικά και τα νέα δημοκρατικά. Έστω και ακροθιγώς νομίζω πως εξήγησα παραπάνω το λόγο που θεωρώ τους χαρακτηρισμούς "παγίδες".
Υellow shell, μάλλον γράφεις χωρίς να ξέρεις λεπτομέρειες, ρίξε μια ματιά εδώ να διαβάσεις τι γίνεται..
http://www.antibaro.gr/istoria.php
Κοιτάξτε όμως και το παρακάτω ποστ από το πολύ καλό e-roosters.blogspot.com
http://e-roosters.blogspot.com/2006/12/blog-post_116549596877839562.html
Μιλά για τον εθνικισμό, την προπαγάνδα, την οργανωμένη εκπαίδευση και για τους κινδύνους που αυτή κρύβει κλπ.
Όσο σπέρνουμε ιδεοληψίες τύπου “Έθνος” “Πατρίδα” “Ορθοδοξία” τόσο θα θερίζουμε πολέμους, απομόνωση και φτώχεια.
Δεν βρίσκω πως το βιβλίο γράφει κάπου ψέματα, φίλε ανώνυμε! Αυτό που κάνει και που το επικροτώ είναι να μην τονίζει γεγονότα τα οποία φανατίζουν τους ανθρώπους, δημιουργώντας έχθρες μεταξύ των λαών. Όποιος θέλει να μάθει τι ακριβώς έγινε με τον.. Διάκο για παράδειγμα μπορεί να το μάθει στο γυμνάσιο ή στο λύκειο, όπου πλέον έχει διαμορφώσει χαρακτήρα. Είναι καλύτερο από τα προηγούμενα βιβλία, πολύ καλύτερο.
Κάπου διάβασα ότι το βιβλίο θα ξαναγραφτεί. Πάντως για να γλιτώσουν τον κόπο συγγραφής του, ας μοιράσουν στους μαθητές dvd με την τηλεοπτική σειρά "ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ"!
Ακόμα μπορεί να γίνει και μία ειδική έκδοση με το τελευταίο survivor ΕΛΛΑΔΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ!
Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί μερικοί αισθάνονται περίπου άσχημα που είναι Έλληνες, προσπαθώντας να "μειώνουν" οτιδήποτε έχει σχέση με την Ελλάδα.
Εαν είναι κομμουνιστές, εντάξει, μια φορά προσπάθησαν να διαλύσουν την Ελλάδα με τον συμοριτοπόλεμο και τώρα ξαναπροσπαθούν με άλλον τρόπο. Αλλά οι άλλοι ;
Δημοσίευση σχολίου